اخبار

شب یلدا/چله آیینی فرهنگی باستانی متعلق به ایرانیان است، اگر چه از سال گذشته در فهرست یونسکو به عنوان نوزدهمین میراث ناملموس ایران ثبت جهانی شده، اما سالیان دور و دراز است فراتر از مرز و جغرافیای منطقه ایران فرهنگی در گوشه‌گوشه جهان می‌شناسند و آوازه جهانی دارد.

رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی با توضیح درباره دو واژه «یلدا» و «چله»، ناگفته‌هایی را از این آیین مطرح کرد.

لحاف‌کرسی شده اسباب‌بازی‌مان و هرکدام از ما بچه‌ها سر زورآزمایی هم که شده، آن‌قدر می‌کشیمش سمت خودمان که دو پایه کرسی تا مرز دمرشدن بالا می‌آید و صدای خانم‌ بلند می‌شود که «چه می‌کنید؟ الان است که منقل برگردد.» انگار که نشنیده باشیم خانم‌ چه گفته است، منقل را طرف هم هل می‌دهیم و مراقبیم که برنگردد.

خورشید امسال در ساعت ۶ و ۴۳ دقیقه و ۲۲ ثانیه، هنگامه‌ای که سیاهیِ شبِ پنج شنبه ۳۰ آذر به سپیدی صبح جمعه می رسد، از برج «قوس» به برج «جَدی» تحویل داده می شود و «یلدا» بهانه ای ست برای همین لحظه، یعنی رسیدن به "خُرَم روز" و خورشید از همین روز بیشتر در آسمان می‌پاید و به مرور تا یکم تیر و چله تابستان بالنده‌تر می‌شود.

شب چله یا همان شب یلدا به عنوان بلندترین شب سال در بین بخشی از مردم چهارمحال و بختیاری با شاهنامه خوانی همراه است که شاید امروز برخی از جوانان کمتر به شاهنامه‌خوانی توجه می‌کنند.

ایرانیان چندین هزار سال است که یلدا آخرین شب پاییز را که درازترین و تاریک‌ترین شب سال است جشن می گیرند؛ این آیین کهن در استان یزد نیز شبی زیبا و خاطره‌انگیز را رقم می زند.

هر گوشه از ایران خرده‌آیین‌های متفاوتی برای شب یلدا دارند، اما در مناطقی این آیین با روایت‌های متفاوتی همراه است.

شب یلدا، درازترین شب سال و یكی از بزرگترین جشن  های ایرانیان است. ایرانیان همواره شیفتۀ شادی و جشن بوده اند و این جشن ها را با روشنایی و نور می آراستند. آنها خورشید را نماد نیكی می دانستند و در جشن های شان آن را ستایش می كردند.

مراسم شب چله (یلدا) در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌شود و پژوهشگران تاریخ درباره شب پایانی آذرماه سخن می‌گویند.

شب یلدا به‌عنوان نوزدهمین عنصر میراث‌ فرهنگی ناملموس ایران در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو در پرونده ای مشترک میان ایران و افغانستان ثبت جهانی شد.